जर UPI पेमेंट अयशस्वी झाले किंवा पैसे खात्यातून डेबिट झाले पण व्यवहार पूर्ण झाला नाही, तर तक्रार नोंदवणे महत्त्वाचे आहे. पण तक्रार सबमिट केल्यानंतर तिची स्थिती कशी तपासायची हे अनेकांना माहीत नसते. या ब्लॉगमध्ये आपण UPI तक्रार स्थिती कशी तपासावी याचे स्टेप-बाय-स्टेप मार्गदर्शन आणि अधिकृत स्रोत पाहणार आहोत.
UPI तक्रार स्थिती कशी तपासावी?
UPI तक्रारींची स्थिती तपासणे अगदी सोपे आहे आणि हे NPCI च्या अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. तुमची तक्रार बँकेमार्फत किंवा पेमेंट प्लॅटफॉर्मवरून नोंदवली असेल तरी, NPCI तक्रार स्थिती Complaint ID (CRN) वापरून तपासता येते.
स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया:
- NPCI Complaint Status पेजला भेट द्या
NPCI च्या अधिकृत वेबसाइटवर जा आणि “User Complaint Status” पेज ओपन करा. - प्रॉडक्ट टाईप आणि बँक निवडा
ड्रॉपडाउन मेनूमधून संबंधित प्रॉडक्ट (उदा. UPI) आणि तुमची बँक निवडा. - CRN (Complaint Reference Number) प्रविष्ट करा
तक्रार नोंदवताना तुम्हाला मिळालेला CRN टाईप करा. - कॅप्चा कोड भरा
स्क्रीनवर दिसणारा कॅप्चा टाईप करा. - “Get Status” क्लिक करा
“Get Status” बटणावर क्लिक करून तक्रारीची सध्याची स्थिती तपासा.
NPCI तुमची UPI तक्रार स्थिती रिअल-टाईम दाखवेल. जर तक्रार विशिष्ट व्यवहाराशी संबंधित असेल, तर तुम्ही बँकिंग अॅपमधून देखील CRN किंवा ट्रान्झॅक्शन रेफरन्स नंबर वापरून तपासू शकता.
UPI तक्रारी का नोंदवल्या जातात?
NPCI च्या अधिकृत तक्रार श्रेणीनुसार, खालील कारणांमुळे UPI तक्रारी केल्या जातात:
व्यवहाराशी संबंधित समस्या:
- रक्कम डेबिट झाली पण लाभार्थ्याच्या खात्यात जमा नाही
- व्यवहार अयशस्वी झाला पण पैसे डेबिट झाले
- चुकीच्या खात्यात पैसे ट्रान्सफर झाले
- व्यवहार टाईम आउट झाला पण पैसे डेबिट झाले
- फसवणूक झालेला व्यवहार
- व्यवहार खूप वेळ पेंडिंग राहिला
- बंधनांमुळे व्यवहार परवानगी नाही
- स्पष्ट कारणांशिवाय व्यवहार नाकारला
- लिमिट ओलांडल्यामुळे व्यवहार नाकारला
व्यवहाराशिवायच्या समस्या:
- PIN: ब्लॉक झाला, सेट करता येत नाही, एरर आली
- Account: खाते लिंक/डिलिंक करता येत नाही
- Registration: डिव्हाईस बाइंडिंग, OTP न मिळणे, लॉगिन एरर
NPCI पोर्टलवर UPI तक्रार कशी नोंदवावी?
UPI Dispute Redressal Mechanism पेजला जा आणि खालील तपशील भरा:
- व्यवहाराचे स्वरूप
- समस्या प्रकार
- ट्रान्झॅक्शन ID
- बँकेचे नाव
- रक्कम
त्यानंतर Submit क्लिक करा आणि CRN (Complaint Reference Number) मिळवा, ज्याद्वारे पुढे तक्रारीची स्थिती ट्रॅक करू शकता.
निष्कर्ष (Conclusion): UPI तक्रार नोंदवणे हे अयशस्वी व्यवहार, अनधिकृत डेबिट किंवा रजिस्ट्रेशन समस्यांवर उपाय शोधण्याचे पहिले पाऊल आहे. पण तक्रारीची स्थिती ट्रॅक करणे तितकेच महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून वेळेत निराकरण होऊ शकेल.
NPCI च्या सोप्या ऑनलाइन Complaint Status टूल मुळे तुम्ही आता फक्त काही क्लिकमध्ये CRN वापरून UPI तक्रार स्थिती तपासू शकता. तुमची तक्रार Paytm वरची असो, इतर पेमेंट अॅपवरची असो किंवा थेट बँकेशी संबंधित असो, तक्रारीची स्थिती जाणून घेतल्याने विलंब टाळता येतो आणि निश्चिंतता मिळते.
म्हणून पुढच्या वेळी तुमच्या मनात “माझ्या UPI तक्रारीचे काय झाले?” असा प्रश्न आला, तर आता तुम्हाला नक्कीच माहित आहे की कुठे पाहायचे
Also Read in English: UPI Complaint Status: How to Track and Follow Up